30 oktober 2011

Mensen

Iemand vroeg: Is je verblijf zinvol? Tot nu toe maakten we wel een voorbehoud. Nog te vroeg… Het gaat langzaam hier…. Toch valt het ons steeds gemakkelijker om ja te zeggen. Deels omdat we het aangaan. Ondanks alles wat niet gemakkelijk is, bedenken we steeds nieuwe wegen om ons verblijf hier zin te geven. Je boort iets aan in je zelf dat energie geeft. Hoe harder je moet zoeken, hoe meer voldoening het geeft als er iets hoopvols ontstaat.
Wat ons verblijf zeker de moeite waard maakt, zijn de mensen, ons sociale leven. In Ghana heb je veel contacten die zich beperken tot het groeten. Langzamerhand zijn er steeds meer mensen die ons op een of andere manier kennen. Ze groeten je altijd uitgebreid met een blij gezicht. Voor ons wel eens moeilijk, want wij kunnen donkere mensen niet altijd onderscheiden en herkennen:(. De kinderen van Ancilla roepen al van verre als ze me ergens zien met zoveel enthousiasme: Auntie Jennie!!! Daar word ik helemaal blij van.
Dan zijn er de mensen uit de buurt. Sakia onze buurvrouw, die de was voor ons doet, ons altijd welkom heet als we bij ons huis aankomen en die een oogje in het zeil houdt als we niet thuis zijn. Dochter Moesa en buurmeisje Faiza die graag komen kleuren en schrijven op onze veranda. Chakif van 2 jaar – in het begin zo bang van ons en ons nu stralend begroet. Buurman Takki, die graag een praatje maakt. De dochter van onze achterburen, Ramiza, die erg geïnteresseerd is in Nederland en altijd komt groeten.
We hebben natuurlijke onze collega-VSO-ers. In Wa woont sinds kort Bob, een gezellige Canadees van onze leeftijd. Bob en Bas laten de biertjes goed smaken in de Green Beam op vrijdag! Lekker lachen en serieuze discussies. Onze grote vriendin is Adrienne, 40 km verderop, maar gelukkig weten we elkaar altijd te vinden. Samen aangekomen voor 2 jaar en wederzijdse steun en toeverlaat. Dan is er gastvrije Abbie, 100km van hier, een jonge Amerikaanse die we bewonderen om haar vasthoudendheid om er iets van te maken. Nu zijn er weer nieuwe volunteers en anderen hebben we al uitgezwaaid. Het voelt vreemd, de wegen kruisen en daarna gaat ieder weer zijns weegs.
In Wa zit een Nederlandse “kolonie”: Erik en zijn stagiaires van Child Support, een opvang voor kinderen, straatmeiden en zieken. Op zondagavond gaan we regelmatig eten in het beste restaurant van Wa (2 sterren!!), heerlijk om even ongecompliceerd Nederlands te praten. Het zijn ook liefhebbers van Wa All Stars, de plaatselijke voetbal club, dus morgenmiddag staat Bas… op de VIP-tribune (= de schaduwkant).
Een paar keer per week komt Hassan even aanwaaien, radio verslaggever van Radio Upper West. De radio is erg belangrijk in de rurale gebieden. Ze maken veel programma’s die meningvormend zijn en mensen laten nadenken over hun situatie. Hassan weet heel veel over Ghana, de wereld, de historie, de politiek. Kan leuk vertellen en discussiëren. Hij is een echte Ghanees met een open menselijke kijk op gebeurtenissen. Je kunt hem alles vragen. Vanmiddag zijn we op bezoek geweest in zijn nieuwe huis waar hij ons hartverwarmend ontvangt met koffie en biscuits. Francis, de beheerder van het GES-guesthouse, waar we in het begin een week gelogeerd hebben en die ons blij wil maken met tiezet, prachtige grashoedjes en een smog voor Floris.
We hebben onze wekelijkse Wale-les met alleraardigste leraar Peter en Franse Emma, die hier 2 jaar vrijwilligerswerk doet in de rijst- bouw. We leren er veel over de locale taal en de Ghanese cultuur, die erg verweven zijn met elkaar. Collega Jelinge die ons uitnodigt in zijn nieuwe huis én om de naamgevingsceremonie van zijn jongste zoon bij te wonen. We kennen Jakubu, de beheerder van het teacher Resource Center, die trots zijn huis laat zien en met ons de toren van de moskee beklimt. Ismail en Sister Monica, gedreven gemotiveerde Ghanezen die echt iets willen verbeteren.
Dan zijn er de vaste verkoopsters/verkopers van water,fruit,groente, brood, eieren en sap enzovoorts. Ze weten al wat je wilt kopen en vragen: Green bananas?? Je krijgt vaak wat extra’s: een extra sinaasappel of een flesje tonic. Een handige marketing truc, maar de manier waarop ze dit met trots doen voor jou is bijzonder!! De meisjes van het naaiatelier die naar je zwaaien of je zelfs uitnodigen om fufu te eten.
Mensen ontmoeten is mooi.

16 oktober 2011

Ons fons

De blinde studenten van de bovenbouw van de middelbare school (Wa Secondary High School) krijgen binnenkort een training om een blindegeleide stok goed te leren gebruiken. Het merendeel van de 25 studenten hebben nog nooit training gehad met een white cane, zoals ze hier heten. De studenten zijn doorgaans al tussen de 20 en 25 jaar De meesten kunnen zich zo’n stok ook niet veroorloven (ongeveer 6 euro per stok!). Tja, dan kunnen ze niet meedoen met de training. Dat is wel hard, maar zo is het hier, de mensen moeten vaak accepteren dat het is zoals het is.
Dat voelde voor ons niet goed. In goed overleg met Ismail, de resource teacher van de blinde studenten, hebben we besloten om een deel van het fonds van familie, vrienden en collega’s – voortaan ons fons - in te zetten zodat iedereen die dat wil de kans krijgt om de stok goed te leren gebruiken. De voorwaarde is wel dat ze hem ook echt gaan gebruiken. Een deel van de studenten wil liever zo onopvallend mogelijk door het leven gaan en liever niet met zo’n stok lopen die duidelijk maakt wat er aan de hand is. Dat is een keuze die ze zelf moeten maken. Blinde mensen worden hier toch nog wel als minder gezien. Soms zelfs als eng, want het is misschien wel besmettelijk?!
Enkele studenten hebben al een stok, en dan komt weer een trekje van de Ghanese volksaard naar boven. Ze kunnen zich erg tekortgedaan voelen als ze niets krijgen. We hebben ervoor gekozen om deze studenten een pak braillepapier te geven met dezelfde waarde – ook belangrijk -, wat ze kunnen gebruiken voor hun aantekeningen en huiswerk.
Een ander Ghanees gebruik is dat een belangrijk persoon aanwezig is bij dit soort zaken. Ze houden van een officiële ceremonie met toespraken van de notabelen of chiefs. Op dinsdag 11 oktober kwam de headteacher, 1,5 uur na de afgesproken tijd – ook al zo’n Ghanese gewoonte – de stokken overhandigen. De headteacher, Ismail en de studenten bij monde van Ramon (met gele zonnebril) bedankten alle lieve mensen in Nederland voor de bijdrage om dit mogelijk te maken. Ik werd geacht ook een woordje te doen. Ik heb de hoop uitgesproken dat het hen een stukje vrijheid en zelfstandigheid geeft.

9 oktober 2011

Kobine festival in Lawra 4-6 oktober

Dat er een xylofoon festival in Lawra zou zijn omstreeks de oktobermaand was ons al vanaf het begin bekend. We waren ook steevast van plan om dat evenement te gaan bezoeken, wanneer het dan ook zal zijn.

Nu is het dan zo ver. Het feit dat we net in deze tijd onze werkzaamheden moeten uitstellen van onze baas de directeur maakt een bezoek alleen maar gemakkelijker. Een verzoek aan mij van het Teacher Resource Center in Lawra om hun computerroom wat op te schonen kan prima samen met het festivalbezoek. En uiteraard weten we ons altijd weer welkom in Abbie’s place, onze volunteercollega, op de campus van Lawra Secundary Highschool.

Lekker tochtje van 100 km op de motor er naar toe op woensdag. Heerlijk weer. We weten dat er wat venijnige stukjes dirtroad op ons wachten. Toch laat ik me met lage snelheid verrassen door een diepe kuil in de weg en tegen alle principes van een dirtbike in knijp ik mijn voorrem in en pats: daar lig ik op de zand- en rotsachtige bodem. Motor ok en ik enkele schaafwonden, een kapotte broek en een pijnlijke rug. De helm heeft erger voorkomen. We konden de reis gelukkig verder ontspannen afmaken.

Ik houd me deze dagen vooral met de computerroom bezig: er is veel werk te doen: 10 pc’s opnieuw installeren in een eenvoudig netwerkje. De beheerder vindt het geweldig dat ik er ben en samen hebben we 3 dagen enthousiast gewerkt, veel van elkaar geleerd en uitgewisseld.

Een drukte van belang op het festival dat zich voornamelijk op het grote veld van het jubileumpark afspeelt (elk dorp en stad in Ghana heeft een jubilee parc welke in 2007 zijn gemaakt t.g.v. het 50-jarig bestaan van Ghana). Het festival wordt georganiseerd om de oogsttijd te vieren die in dit jaargetijde plaatsvindt. Vooral de tweede dag zijn Jeannine en Abbie daar aanwezig. Bas volgt in de namiddag. Van 9 uur ’s ochtends tot 8 uur ’s avonds wisselen muziek dans en vooral speeches van hoogwaardigheidbekleders zich af. Bevoorrechten (waaronder wij) zitten onder schaduwrijke luifels, maar het gros van de mensen staat constant in de volle zon.
Wat blijft hangen zijn de mooi uitgedoste dansgroepen en het spontane, landurige dansen van grote groepen mensen op (xylofoon)muziek. En de uitvoering van de jacht met luide geweerschoten. En uiteraard Abbie’s place voor een relaxte avond, nacht en ochtend.

Op de terugweg naar Wa nog een vergadering van de VSO-volunteers in Jirapa (tussen Lawra en Wa) bezocht. Ik weet nu ook dat een Yamaha motor 2 olie-circuits heeft die allebei op peil gehouden moeten worden. En als je dat niet doet schijnt ie het ineens niet meer te doen (of ieder geval op een heel laag pitje). Nu dit nog even uitleggen aan onze mecanicien in Wa die onze motors onderhoudt….