16 juni 2012

Met laptops naar de scholen: MIRC


Na een lange voorbereiding was het eindelijk zo ver. Ik, Bas, ben een aantal weken langs Junior High Schools in afgelegen gebieden gereden om de kinderen daar een bescheiden ervaring op te laten doen met het praktisch gebruik van een computer. De  bezochte scholen hebben geen faciliteiten, geen elektriciteit en zijn moeilijk te bereiken.
Het is namelijk zo dat kinderen aan het eind van hun JHS examen moeten doen in ICT. Veel van de kinderen in het noorden van Ghana en zeker in de afgelegen gebieden, hebben vaak nog nooit een echte computer gezien of er ooit op gewerkt.
Het is de bedoeling om aan het einde van deze weken samen met betrokkenen te bekijken of het project een vervolg verdient en – nog belangrijker – of betrokkenen hierin met menskracht en financiële middelen willen investeren.
Met dit in mijn hoofd heb ik het MIRC project opgezet. MIRC staat voor Mobile ICT Resource Centre. Eerst een voorstel geschreven om stakeholders warm te krijgen en om geld los te krijgen om de benodigde spullen te kopen. Uiteindelijk heeft het Ministery of Education in Accra mij 5 laptops gegeven, heeft RLG – de leverancier van de laptops – reserve batterijen voor de laptops gegeven en heeft mijn verjaardagsvisite in Nederland het me mogelijk gemaakt om een mooie usb-gevoede led-projector en dito luidspreker aan te schaffen. De overige kosten worden uit Ons Fons bekostigd. In de tussentijd heb ik Ghana Education Service van Wa Municipal District enthousiast gemaakt om dit project in hun district uit te voeren. 20 scholen werden aangewezen om mee te doen aan het project. Uiteindelijk zijn er daar 8 van overgebleven, omdat de overige scholen al zelf ICT faciliteiten hadden of over een ICT lab in de naaste omgeving beschikken.
Uiteindelijk heb ik een trainingsprogramma ontwikkeld (muis- en toetsenbordtraining en programma- en computerverkenning), heb de motor reisklaar gemaakt (een op maat gelaste boxhouder laten lassen; Wino, nog bedankt voor het idee) en de trainingsbox ingericht: naast het al eerder genoemde materiaal nog wat muizen en muismatten gekocht en de inhoud van een oude computer verzameld voor de look and feel. Het trainingsprogramma heb ik enigszins aan laten sluiten bij het al bestaande ICT curriculum voor JHS. Indien er ICT leerkrachten en boeken aanwezig zijn, wordt tamelijk stringent volgens dat curriculum les gegeven.
Allereerst begonnen met een kort intake gesprek met schoolhoofden en ICT leerkrachten om in te schatten of de scholen enthousiast zijn om mee te doen, om de verwachtingen te peilen en om duidelijk te maken wat het project nu precies inhoudt. Sommigen hadden de indruk gekregen dat de te gebruiken laptops op de school achter zouden blijven. Voor mij was het ook belangrijk om een ruimte met tafels en stoelen ter beschikking te hebben om in en aan te werken. Van de eerder genoemde 8 scholen zijn er uiteindelijk 6 overgebleven. Eén school ligt in de stad en maakt al gebruik van ICT faciliteiten in de buurt. De andere school had begin dit jaar 24 laptops van de overheid gekregen om mee te werken. De uitdaging voor deze school is nu om stroomvoorziening te realiseren, zodat de laptops ook daadwerkelijk gebruikt kunnen gaan worden.
In Ghana wordt relatief fors geïnvesteerd in ICT onderwijs. Speciale cursussen voor ICT leerkrachten, voor het automatiseren van de administratieve organisatie, PC’s en laptops worden door allerlei NGO’s en overheidsorganisaties aan scholen en schooladministraties gegeven, nieuw en tweede hands. Daar tegenover staat het gegeven dat de kwaliteit en kwantiteit van het bestaande onderwijs forse uitdagingen kent: tekort aan (gekwalificeerde) leerkrachten, klaslokalen onder de bomen, klassen van soms over de 100 leerlingen. Als het mee zit heeft een klas muren en een dak, ramen en deuren, voldoende bankjes voor de kinderen, een schoolbord met krijt en voldoende leerboeken voor de kinderen. Wat de ICT omgeving in de scholen betreft, komt het er vaak op neer dat als er al hardware is, dat er dan meestal geen elektriciteit en/of onderhoudscapaciteit aanwezig is om de computers te laten werken.
Over de ervaringen van afgelopen weken ben ik kort: iedereen was erg enthousiast, zowel leerkrachten als kinderen. Het is geweldig om ca. 200 kinderen te raken met een onderwerp waar ze (echt allemaal) razend in geïnteresseerd zijn, maar waar de meesten nog nooit de gelegenheid voor hebben gehad. Het is leuk om aan het eind van een sessie de meerderheid met een zeker gemak zich zien te bewegen achter en op de laptop. Betekende wel vaak dat er opnieuw een laptop opnieuw geïnstalleerd (image hoor) moest worden, maar dat werk heb ik er graag voor over.
Het was jammer dat leerkrachten over het algemeen na schooltijd geen tijd meer hadden om zelf ook wat ervaring op te doen achter de computer. Andere banen of verplichtingen waren meestal de oorzaak daarvan. Een ander aspect is dat deelnemers aan een workshop in Afrika daar vaak een geldbedrag voor terug verwachten (T&T: een meestal nogal ruime vergoeding voor reiskosten en maaltijden).

13 juni 2012

Blij

Vandaag was ik weer in Kunchene en daar zag ik Ngmintuo op school, een blij en vrolijk kind. Zelfs een beetje ondeugend. Ik ben blij dat ik dit mee mag maken. Vandaag bij Bakyelee op huisbezoek geweest. Zijn ouders ondersteunen dat hij naar school gaat. Ze zullen naar Jirapa gaan om hem medisch te laten bekijken. Dan weten we een beetje wat te verwachten met zijn benen. Het project geeft hen geld hiervoor. Dan kan hij volgend jaar naar school. Zijn oudere broer en zus zullen hem moeten dragen, 3 km over zandpad. Ik zit alweer te denken aan een karretje, we zullen zien.
Ik voeg drie foto.s toe aan het album Kunchene, een foto van Ngmintuo van 6 maanden geleden bij zijn huis en twee van vandaag in de klas.

9 juni 2012

Succes en tegenslag

Inclusive education - onderwijs voor alle kinderen in dezelfde school - was een van mijn taken op papier toen ik naar Ghana ging. Waar te beginnen als goed onderwijs nog zover  weg is. Denk aan de jaren 50 en 60 en bedenk dan dat er kinderen met een speciale leerbehoefte in de klas zitten.
Toch ben ik met leerkracht Joseph in september 2011 in Kunchene gestart om kinderen met een handicap naar school te krijgen. Kunchene is een dorp 8 km over de zandweg van Jirapa vandaan, dat weer 60 km ten noorden van Wa ligt. Er is ook met de chief gesproken over dit project. Niemand weet waar deze kinderen wonen en met hulp van mensen uit het dorp zijn er 4 kinderen gevonden. Voor Lucy en Ngmentuo zagen we mogelijkheden. Ik heb al eerder bericht over Mintur, die eigenlijk Ngmentuo heet. Een jongen van 10 jaar, halfzijdig verlamd met epilepsie, nog nooit naar school geweest, zijn wereld is het huis van zijn ouders. Dan is er Lucy, bij het eerste bezoek blijkt ze enkel te kunnen kruipen en niet te kunnen praten. Met allebei is communicatie mogelijk en geven ze aan instructies te begrijpen. We hebben ouders moeten overtuigen dat we het zinvol vinden om de kinderen naar school te laten gaan. En toch ook moeten we vertellen dat lezen en rekenen er misschien niet in zit. Het gaat om erbij horen, samen leven, leren  van en met elkaar. Het zijn vooral de moeders die zich de opoffering getroosten om hun kind kilometers ver naar school te brengen. Ik heb bewondering voor ze!
Voor deze 2 kinderen hebben we voorbereidingen getroffen om naar school te gaan. Eerst een onderzoek in het ziekenhuis. Voor Ngmentuo leverde dat medicijnen op waardoor zijn aanvallen verdwenen. Lucy kreeg krukken en leerde hier binnen no time mee lopen. Er werden uniformen  en wat schoolmateriaal aangeschaft. Er volgden gesprekken met de headteacher en de leerkracht van de kleutergroep (leerlingen varierend van 5-10 jaar). We hebben nagedacht over de doelen die we stellen voor de kinderen. Het is niet gemakkelijk om in Ghana leerkrachten uit te leggen, dat leren niet alleen lezen en schrijven is. Joseph is weer een van die bevlogen mensen in Ghana die ervoor gaan, onder leerkrachten toch - helaas - een minderheid. Hij is in meerdere opzichten onmisbaar, en zeker voor de barriere in taal en cultuur.
Vorige week was de eerste schooldag. Ngmentuo was op vrijdag gekomen en niet op maandag. Uit de beschrijvingen was hij erg actief, levendig en happy. Hij heeft veel steun aan zijn kleine zusje. Lucy was er op maandag een klein meisje van 9 met stralende ogen. Vrijdag ben ik terug gegaan om te kijken hoe het loopt, of er problemen zijn en of ik ergens mee kan helpen. Ngmentuo heeft op dinsdag een epileptische aanval gehad op school en is sindsdien niet meer op school geweest. Wel een tegenvaller, maar we moeten eerst maar eens op huisbezoek wat er aan de hand is en hoe het zit met de medicijnen.
Lucy was er wel en zelfs Bakyelee was er. Een jongen van een jaar of 10 die niet kan lopen en ook zijn rechterhand niet kan gebruiken en die nog niet 'gevonden' was. Een groter kind van school had de moeder verteld dat ze hem kon brengen. Wel mooi dat het zo werkt!!
Om de leerkrachten te beschermen tegen een grote toeloop van gehandicapte kinderen , moeten we het een beetje volgens de procedure doen. Eerst huisbezoek en bezoek aan het ziekenhuis en als we mogelijkheden zien een schoolorientatie-periode.
Dit werk valt onder PRONET waar ik nu werk. Er zijn ook plannen om een soort halfway-opvang te creëren voor deze kinderen, een paar dagdelen in de week. Dan is er gelegenheid voor gewenning en observatie. Van daaruit kan dan het traject naar school worden ingezet. Is dat niet mogelijk dan is er toch een opvang waar kinderen elkaar kunnen ontmoeten. We moeten ook een maximum stellen aan het aantal kinderen per klas. Juliana, de KG-teacher, heeft buiten het farming seizoen 75 kinderen in haar klas en dan nog 2 met extra zorg............
Ik heb met Lucy en Bakyelee gespeeld, grapjes gemaakt, getekend en  flessendoppen gesorteerd. Ik heb in 2 paar stralende ogen gekeken toen ik ze een compliment maakte. Lucy begint al ietsjes te praten. Toen ik wegging zwaaide ik en zei bye, Lucy zwaaide terug en zei bye!!!
(Klik op de foto's boven als je stralende kinderogen wilt zien! Er staan ook 2 ontroerende filmpjes op).