Met laptops naar de scholen: MIRC

Na een lange voorbereiding was het eindelijk zo ver. Ik, Bas, ben een aantal weken langs Junior High Schools in afgelegen gebieden gereden om de kinderen daar een bescheiden ervaring op te laten doen met het praktisch gebruik van een computer. De  bezochte scholen hebben geen faciliteiten, geen elektriciteit en zijn moeilijk te bereiken.

Het is namelijk zo dat kinderen aan het eind van hun JHS examen moeten doen in ICT. Veel van de kinderen in het noorden van Ghana en zeker in de afgelegen gebieden, hebben vaak nog nooit een echte computer gezien of er ooit op gewerkt.

Het is de bedoeling om aan het einde van deze weken samen met betrokkenen te bekijken of het project een vervolg verdient en – nog belangrijker – of betrokkenen hierin met menskracht en financiële middelen willen investeren.

Met dit in mijn hoofd heb ik het MIRC project opgezet. MIRC staat voor Mobile ICT Resource Centre. Eerst een voorstel geschreven om stakeholders warm te krijgen en om geld los te krijgen om de benodigde spullen te kopen. Uiteindelijk heeft het Ministery of Education in Accra mij 5 laptops gegeven, heeft RLG – de leverancier van de laptops – reserve batterijen voor de laptops gegeven en heeft mijn verjaardagsvisite in Nederland het me mogelijk gemaakt om een mooie usb-gevoede led-projector en dito luidspreker aan te schaffen. De overige kosten worden uit Ons Fons bekostigd. In de tussentijd heb ik Ghana Education Service van Wa Municipal District enthousiast gemaakt om dit project in hun district uit te voeren. 20 scholen werden aangewezen om mee te doen aan het project. Uiteindelijk zijn er daar 8 van overgebleven, omdat de overige scholen al zelf ICT faciliteiten hadden of over een ICT lab in de naaste omgeving beschikken.

Uiteindelijk heb ik een trainingsprogramma ontwikkeld (muis- en toetsenbordtraining en programma- en computerverkenning), heb de motor reisklaar gemaakt (een op maat gelaste boxhouder laten lassen; Wino, nog bedankt voor het idee) en de trainingsbox ingericht: naast het al eerder genoemde materiaal nog wat muizen en muismatten gekocht en de inhoud van een oude computer verzameld voor de look and feel. Het trainingsprogramma heb ik enigszins aan laten sluiten bij het al bestaande ICT curriculum voor JHS. Indien er ICT leerkrachten en boeken aanwezig zijn, wordt tamelijk stringent volgens dat curriculum les gegeven.

Allereerst begonnen met een kort intake gesprek met schoolhoofden en ICT leerkrachten om in te schatten of de scholen enthousiast zijn om mee te doen, om de verwachtingen te peilen en om duidelijk te maken wat het project nu precies inhoudt. Sommigen hadden de indruk gekregen dat de te gebruiken laptops op de school achter zouden blijven. Voor mij was het ook belangrijk om een ruimte met tafels en stoelen ter beschikking te hebben om in en aan te werken. Van de eerder genoemde 8 scholen zijn er uiteindelijk 6 overgebleven. Eén school ligt in de stad en maakt al gebruik van ICT faciliteiten in de buurt. De andere school had begin dit jaar 24 laptops van de overheid gekregen om mee te werken. De uitdaging voor deze school is nu om stroomvoorziening te realiseren, zodat de laptops ook daadwerkelijk gebruikt kunnen gaan worden.

In Ghana wordt relatief fors geïnvesteerd in ICT onderwijs. Speciale cursussen voor ICT leerkrachten, voor het automatiseren van de administratieve organisatie, PC’s en laptops worden door allerlei NGO’s en overheidsorganisaties aan scholen en schooladministraties gegeven, nieuw en tweede hands. Daar tegenover staat het gegeven dat de kwaliteit en kwantiteit van het bestaande onderwijs forse uitdagingen kent: tekort aan (gekwalificeerde) leerkrachten, klaslokalen onder de bomen, klassen van soms over de 100 leerlingen. Als het mee zit heeft een klas muren en een dak, ramen en deuren, voldoende bankjes voor de kinderen, een schoolbord met krijt en voldoende leerboeken voor de kinderen. Wat de ICT omgeving in de scholen betreft, komt het er vaak op neer dat als er al hardware is, dat er dan meestal geen elektriciteit en/of onderhoudscapaciteit aanwezig is om de computers te laten werken.

Over de ervaringen van afgelopen weken ben ik kort: iedereen was erg enthousiast, zowel leerkrachten als kinderen. Het is geweldig om ca. 200 kinderen te raken met een onderwerp waar ze (echt allemaal) razend in geïnteresseerd zijn, maar waar de meesten nog nooit de gelegenheid voor hebben gehad. Het is leuk om aan het eind van een sessie de meerderheid met een zeker gemak zich zien te bewegen achter en op de laptop. Betekende wel vaak dat er opnieuw een laptop opnieuw geïnstalleerd (image hoor) moest worden, maar dat werk heb ik er graag voor over.

Het was jammer dat leerkrachten over het algemeen na schooltijd geen tijd meer hadden om zelf ook wat ervaring op te doen achter de computer. Andere banen of verplichtingen waren meestal de oorzaak daarvan. Een ander aspect is dat deelnemers aan een workshop in Afrika daar vaak een geldbedrag voor terug verwachten (T&T: een meestal nogal ruime vergoeding voor reiskosten en maaltijden).