Precies een maand geleden schreven we voor het laatst op de blog. Dat hoort zo als het vakantie is. Even helemaal weggeweest. Het voelt goed om weer thuis te zijn. Met mooie ervaringen. Een paar ervan willen we met jullie delen...
By the way, vandaag was het in Nederland warmer dan in Ghana, is het jullie toch gelukt!!
TOGO
We steken bij Ho de grens over ter hoogte van Kpalimé. In een oude taxi op een zeer slechte weg bereiken we Kpalimé. We zijn op zoek naar het dorp op het Daniye Plateau, waar ik ruim 30 jaar geleden 6 weken heb doorgebracht om mee te werken aan de bouw van een school. Ik herken het gebouw van Astovot, de organisatie waar ik mee ben gegaan, maar het is te huur. We bezoeken het Centre Artisanal, waar ik nu, net als 30 jaar geleden, een batikdoek koop. De manager van het hotel waar we verblijven blijkt uit een dorp te komen dichtbij Dayes Atigba, zoals "mijn dorp" heet. Hij verhuurt ons zijn wagen met chauffeur en hij gaat zelf ook mee. De tocht naar het Daniye Plateau is prachtig, mooie vergezichten en dat wist ik ook nog. Bij binnenkomst in het dorp herken ik de centrale pomp en de lange hoofdstraat. Er zijn 2 basisscholen aan het begin en aan het eind en ik ben verward. We lopen de weg 2x, we bezoeken de vervanger van de chief die meldt dat de directeur van Astovot uit mijn tijd, Mamadou Pam een paar jaar geleden is overleden. Ik kom er achter dat de plaats waar we destijds sliepen Foyer des jeunes heette. Nu is dat gebouw op een andere plaats. De zoon van de chief gaat ook mee, dus een hele delegatie helpt mij in het zoeken naar de overblijfselen uit mijn herinneringen. Foto's heb ik niet meegebracht, die waren al opgeslagen bij All Safe voordat we naar Ghana gingen, geen zoeken aan! Ik herken een graftombe en die blijkt inderdaad uit 1978 te zijn. Uiteindelijk komen we iemand tegen die op de school gezeten heeft waaraan wij meegewerkt hebben. De school is er niet meer (!), maar ze wijst de plaats waar hij gestaan heeft. Zij was in die tijd een leerling van de school. Nu begrijp ik dat de school bij binnenkomst van het dorp stond en ons verblijf aan het andere eind van het dorp en niet andersom. Herinneringen blijken steeds een magisch gebeuren. Het kwartje valt en het plaatje begint te kloppen. Ik herken een gebouw (achter een nieuwer gebouw), dat vrijwel zeker onze slaapplaats is geweest. Het is een heel bijzondere ervaring. We bezoeken ook nog het klooster van Dzogbegan en die herinnering klopt helemaal. We eten gastvrij bij de vader van Serge en slapen bij zijn zus in Daniye Elevayon.
Op de terugweg naar Kpalimé bezoeken we de waterval van Kpimé en ook daar komen herinneringen boven. Zoals Bas zei: dit is jouw dag en dat was het helemaal.
Een ander hoogtepunt in Togo was het bezoek aan een voodoo-priesteres in Togoville. Bij binnenkomst moeten we onze bovenkleding uit doen en een pagne (afrikaanse doek) omslaan. We moeten met een bepaalde wijze van handen klappen (op de knieën en 4x4 keer klappen in een ritme) onze komst aankondigen. Dan mogen we binnen in een ruimte met vele foto's en certificaten. Er staan "stools", een soort troon voor hooggeplaatste mensen, die we ook kennen van de Ashanti's in Ghana, wij zitten aan de overkant op matten. Een jong kind ligt lekker duimend op de mat voor de stool van de grand-pretre zoals ze heet. Ze blijkt een bekende priesteres te zijn en regeringsleiders komen ook bij haar. Na binnenkomst een opnieuw geklap is er een inwijdingsceremonie met sterke drank, dat ook voor de voorouders wordt geplengd op de grond. Er wordt betaald, natuurlijk. We mogen vragen stellen. We vragen om een succesvol einde van ons werk in Ghana. We vragen ook nog om een goed woordje voor onze kinderen. Ze zal het meenemen in haar volgende ochtend-gebed. Dan praten we nog een tijdje en ik laat haar de foto's van de kinderen zien. Floris wordt een slim jongetje zegt ze en dat geloven we best graag. Ze geeft ons een armband ter protectie en ja, hij zit nog steeds om mijn arm, tot nu toe heeft het gewerkt....
By the way, vandaag was het in Nederland warmer dan in Ghana, is het jullie toch gelukt!!
TOGO
We steken bij Ho de grens over ter hoogte van Kpalimé. In een oude taxi op een zeer slechte weg bereiken we Kpalimé. We zijn op zoek naar het dorp op het Daniye Plateau, waar ik ruim 30 jaar geleden 6 weken heb doorgebracht om mee te werken aan de bouw van een school. Ik herken het gebouw van Astovot, de organisatie waar ik mee ben gegaan, maar het is te huur. We bezoeken het Centre Artisanal, waar ik nu, net als 30 jaar geleden, een batikdoek koop. De manager van het hotel waar we verblijven blijkt uit een dorp te komen dichtbij Dayes Atigba, zoals "mijn dorp" heet. Hij verhuurt ons zijn wagen met chauffeur en hij gaat zelf ook mee. De tocht naar het Daniye Plateau is prachtig, mooie vergezichten en dat wist ik ook nog. Bij binnenkomst in het dorp herken ik de centrale pomp en de lange hoofdstraat. Er zijn 2 basisscholen aan het begin en aan het eind en ik ben verward. We lopen de weg 2x, we bezoeken de vervanger van de chief die meldt dat de directeur van Astovot uit mijn tijd, Mamadou Pam een paar jaar geleden is overleden. Ik kom er achter dat de plaats waar we destijds sliepen Foyer des jeunes heette. Nu is dat gebouw op een andere plaats. De zoon van de chief gaat ook mee, dus een hele delegatie helpt mij in het zoeken naar de overblijfselen uit mijn herinneringen. Foto's heb ik niet meegebracht, die waren al opgeslagen bij All Safe voordat we naar Ghana gingen, geen zoeken aan! Ik herken een graftombe en die blijkt inderdaad uit 1978 te zijn. Uiteindelijk komen we iemand tegen die op de school gezeten heeft waaraan wij meegewerkt hebben. De school is er niet meer (!), maar ze wijst de plaats waar hij gestaan heeft. Zij was in die tijd een leerling van de school. Nu begrijp ik dat de school bij binnenkomst van het dorp stond en ons verblijf aan het andere eind van het dorp en niet andersom. Herinneringen blijken steeds een magisch gebeuren. Het kwartje valt en het plaatje begint te kloppen. Ik herken een gebouw (achter een nieuwer gebouw), dat vrijwel zeker onze slaapplaats is geweest. Het is een heel bijzondere ervaring. We bezoeken ook nog het klooster van Dzogbegan en die herinnering klopt helemaal. We eten gastvrij bij de vader van Serge en slapen bij zijn zus in Daniye Elevayon.
Op de terugweg naar Kpalimé bezoeken we de waterval van Kpimé en ook daar komen herinneringen boven. Zoals Bas zei: dit is jouw dag en dat was het helemaal.
Een ander hoogtepunt in Togo was het bezoek aan een voodoo-priesteres in Togoville. Bij binnenkomst moeten we onze bovenkleding uit doen en een pagne (afrikaanse doek) omslaan. We moeten met een bepaalde wijze van handen klappen (op de knieën en 4x4 keer klappen in een ritme) onze komst aankondigen. Dan mogen we binnen in een ruimte met vele foto's en certificaten. Er staan "stools", een soort troon voor hooggeplaatste mensen, die we ook kennen van de Ashanti's in Ghana, wij zitten aan de overkant op matten. Een jong kind ligt lekker duimend op de mat voor de stool van de grand-pretre zoals ze heet. Ze blijkt een bekende priesteres te zijn en regeringsleiders komen ook bij haar. Na binnenkomst een opnieuw geklap is er een inwijdingsceremonie met sterke drank, dat ook voor de voorouders wordt geplengd op de grond. Er wordt betaald, natuurlijk. We mogen vragen stellen. We vragen om een succesvol einde van ons werk in Ghana. We vragen ook nog om een goed woordje voor onze kinderen. Ze zal het meenemen in haar volgende ochtend-gebed. Dan praten we nog een tijdje en ik laat haar de foto's van de kinderen zien. Floris wordt een slim jongetje zegt ze en dat geloven we best graag. Ze geeft ons een armband ter protectie en ja, hij zit nog steeds om mijn arm, tot nu toe heeft het gewerkt....
Hoi Jeannine en Bas,
BeantwoordenVerwijderenWat leuk dat jullie in Kpalime en Dayes Atigba zijn geweest. Mamadou Pam en het Centre Artisanal herinner ik me nog goed. Heb ook de doeken die ik daar toen gekocht heb weer voor de dag gehaald. Het schooltje lag inderdaad aan het begin van het dorp. We huisden aan de andere kant in wat een apotheek had moeten worden, zo staat me bij. Iedere dag het hele dorp door via die hoofdstraat om aan dat schooltje te bouwen. Er sond ook nog een kroegje waar we wel eens een pilsje dronken. jammer dat het schooltje weg is, maar er zijn wel twee anderen begrijp ik. Ik blijf jullie vanaf nu volgen